Een vrolijke meid die met een open blik de wereld trotseert. Enthousiast, hulpvaardig en een graag gezien speelkameraadje, zowel tijdens als na schooltijd. Met haar lange blonde haar, felle blik en vlotte babbel lijkt ze zo weerbaar: mijn Mara.

Ik noem haar weleens mijn elastiekje, zo makkelijk lijkt ze zich te schikken als dingen niet gaan zoals ze in eerste instantie zelf zou willen. Hoe anders is dat bij Tije, die er steevast een drama van maakt, zelfs als er vooraf duidelijke afspraken zijn gemaakt. Natuurlijk is Mara teleurgesteld als ze een middag niet kan spelen, maar ze stapt er vervolgens net zo makkelijk overheen. En hoewel ik die flexibiliteit bewonder, vraag ik mij de laatste tijd regelmatig af of er daaronder niet stiekem een ander laagje zit.
Als het speelafspraken betreft maak ik mij geen zorgen. Mara lijkt er simpelweg op te vertrouwen dat het de volgende keer wel door kan gaan. Maar met ditzelfde gemak lijkt ze zichzelf weg te cijferen binnen het gezin. Ze voegt zich tussen een broer die met zijn gedrag veel aandacht opeist en zorg vraagt, en een veeleisende dreumes. Een pittige Tije, pittige Hanne… waar blijft Mara in dat geheel!?

Voor Bas en voor mij is Mara net zo belangrijk als de andere twee. Maar waar de één Tije in banen probeert te leiden, staat de ander met Hanne op de arm. Heeft Mara zich net iets vaker te schikken, omdat ze het zelfstandig kan, en hierin flexibel is. Eigenlijk vragen we van haar dus een hogere mate van zelfstandigheid, meer dan we van Tije verwachten. Neemt hier het praktische aspect vaak de overhand. Te vaak misschien wel!?
Als Mara voor troost of een moment van aandacht mijn schoot opzoekt, moet ze deze vrijwel altijd delen met Hanne. Daarnaast ben ik tot het pijnlijke besef gekomen dat ik als Mara een grens over gaat, nogal eens overtrokken reageer. Mijn reactie niet passend voor de overtreding. Heftiger dan nodig omdat mijn tolerantie voor die dag al ruimschoots door Tije is opgebruikt.

Voor Tije is Mara troost en boksbal in één. Roept hij steevast dat hij haar stom vindt, dat hij Hanne leuker vindt. Maar oh, wat heeft hij haar hard nodig. Zij is zijn zekerheid, zijn vastigheid in de onrust die het hebben van gescheiden ouders met zich meebrengt. Waar de dagen afwijken van de vaste structuur is Mara zijn anker. Zij maakt door wat hij doormaakt, al beleven zij het beiden steeds anders. Anders omdat de manier hoe zij de wereld zien zo anders is, en steeds meer uiteen lijkt te lopen.
Als Tije haar nodig heeft dan geeft hij haar geen ruimte, geen lucht, claimt haar. Dan kan hij geen moment zonder Mara, om later als een blad aan een boom weer om te slaan. Om haar het volgende moment, uit overprikkeling, of omdat ze niet doet wat hij vindt dat ze moet doen, verbaal en (helaas steeds vaker) fysiek te pakken. En zo vangt ze letterlijk en figuurlijk de klappen op.
Mara toont zich keer op keer extreem tolerant. Vergeeft hem zijn uitspattingen en past haar spel aan zijn behoeftes aan. Waar ze de afgelopen tijd duidelijk meer autonomie toont in haar spel, lijkt ze deze overboord te gooien zodra ze aanvoelt dat Tije hier niet mee om kan gaan. Ik bewonder haar vergevingsgezindheid. Dat ze zich steeds opnieuw aanpast. Maar is ze hiermee niet iets teveel een speelbal voor Tije?!

De laatste tijd is Mara naar ons toe veel brutaler: grote mond, jokken (liegen klinkt immers ook zo zwaar) en stiekem. Ze kan wat afwezig zijn, dromerig en vergeetachtig. En de laatste tijd reageert ze sterk verongelijkt als iemand iets naars tegen haar zegt, of haar op haar gedrag aanspreekt. Ze is vaker verdrietig en lijkt minder goed in haar vel te zitten dan voorheen.
Haar gedrag is waarschijnlijk (deels) leeftijdsadequaat, zo roepen wij, maar in mijn achterhoofd suddert de vraag of wij niet te maken hebben met een door de situatie ontstaan pluspakket? Hoeveel van haar gedrag hangt samen met een tekort aan aandacht, versterkt door een oudere broer met een extra hulpvraag en een dreumes, die nu eenmaal qua zelfredzaamheid en leeftijd ook de nodige aandacht vraagt!? Is Mara hier niet alleen het ‘middelste kind’, maar wordt zij steeds meer het kind van de rekening?

Bas vindt dat ik het niet ‘groter moet maken dan het is’ en dan heeft hij (ergens) een punt. Maar de vraag die bij mij opkomt is of Mara voldoende ruimte krijgt om haar eigen identiteit te ontwikkelen. Ze lijkt zich te spiegelen aan wat ze ziet bij Tije en Hanne. Beiden eisen de aandacht op, allebei op zowel positieve als negatieve manier. En waar ze niet spiegelt, compenseert ze. Vooral wanneer Tije het bloed onder de nagels wegtrekt en het huis te klein lijkt, ontpopt zij zicht tot een sociaal wenselijk wezentje: begint spontaan met opruimen, vraagt of ze nog ergens mee kan helpen en overspoelt mij met lieve woordjes en knuffels. Oprecht een heerlijke meid, maar hiermee neemt ze wel erg verantwoordelijkheid op zich. Probeert ze het zware gedrag van haar broer, en wat dat met mij, haar moeder, doet op te vangen. Veel te veel verantwoordelijkheid voor dat prachtige kleutermeisje. En is dat gedrag dan misschien een teken dat dit zijn tol begint te eisen?

Het is niet direct een reden voor zorg, maar bewustwording: Mara is er ook! Zij moet ook haar eigen aandacht krijgen. Ruimte om zichzelf te ontdekken, een veilige omgeving om te groeien. Een eigen, volwaardige plek binnen het gezin. Niet alleen in ons hart, maar ook praktisch. En daarom proberen we nu gericht elk kind een moment van individuele aandacht te geven. Is het gezamenlijk voorlezen bij het naar bed brengen, verruild voor individuele momenten. Lezen we bewust uit een ander boek, krijgt ieder een eigen verhaal. En ik probeer gedurende de dag om niet alleen de positieve, maar ook de negatieve energie zo eerlijk mogelijk te verdelen, zodat Mara aan het eind van de dag niet steeds de rekening krijgt.

Eva (36) woont samen met haar vriend en drie kinderen: een zoon en twee dochters. Al op
jonge leeftijd vertoont haar zoon kenmerken van ASS. Hoewel alarmbellen bij haar steeds sterker beginnen te rinkelen, vindt zij hierin lang geen erkenning. Na een heftig schooljaar waarin haar zoon bijna onherkenbaar veranderd lijkt, is begeleiding thuis gestart. Inmiddels de diagnose ASS gesteld. Waar thuis voorzichtige stappen worden gezet, lijkt de situatie op school helaas steeds lastiger te worden.
Voor de website van ParASSchute schrijft zij om de week een blog over het traject waar zij nu met haar gezin in gaat. In “Onder Moeders ParASSchute’ deelt zij haar zoektocht naar duidelijkheid, begrip, handvatten en rust.